Long & Short Horror Story`s - het wel en wee omtrent bepaalde scheepsmakelaars.

Osmose - absoluut niet, meisie!
Met nogal klamme handen hield ik de horen tegen mijn oor geplakt. Tuut tuut `met Scheepsmakelaar X uit het verre Y, hoe kan ik u helpen?` Ik vertelde over ons over en weer gemail omtrent een Contest schip dat bij hen te koop lag. Het schip voldeed nagenoeg aan al onze wensen en ik vroeg of het nu mogelijk was het schip te komen bekijken. Nog vriendelijker: `tuurlijk kan dat, wanneer u maar wil. U komt tot hier, krijgt de sleutel, kan alle vragen aan ons stellen, wij kunnen u in contact brengen met de eigenaar...` ` Dat laatste is niet nodig` zei ik hem. De afgelopen weken had ik namelijk met de eigenaar reeds gemaild zonder scheepsmakelaar ertussen.
Je moet begrijpen dat ik met schip 79-dat-in-aanmerking-komt niet aan mijn proefstuk toe ben. Ook had ik gegoogled-earth en begrepen dat de makelaar in het verre Noordnederland vertoefde, een slordige 275 km. van mijn deur, enkel... Dus, moesten we wel heel zeker zijn, voor we dat uitje Friesland gingen aanvatten. Mijn ellenlange vragenlijst had ik al via mail afgewerkt, had dus alles zwart op wit en met de printversie ervan wou ik nog even alles overlopen met de makelaar. Liever wat telefoonkosten naar Nederland dan een dag op pad voor de zoveelste ontgoocheling!
We spreken hier nog over een polyester schip. Grote ham-vraag waarmee de waarde van een polyesteren schip staat of valt: heeft het schip osmose? `Wat is osmose?` vraagt de leek nu. Over het fenomeen `osmose` bij polyester zeiljachten heeft ongeveer iedere zeiler zijn eigen verhaal dat hij zelf gelooft omdat het datgene is wat hij denkt wat het is en het ook nog redelijk kan begrijpen. Zo heb ik ook mijn eigen verhaal waar ik zelf in geloof. Het is gefundeerd op vergaande informatie en diep gegraaf in objectieve gegevens omtrent epoxy, polyester, 2- componenten, zuurtegraad, chemische reactie, insijpelend (warm en zout) water, delamineren, enzomeer ... Ik deed al deze ervaring op toen ik 10 jaar geleden mijn eerste tweedehands polyester kajuitjacht kocht . Het gaat hier echter niet om het osmose-fenomeen (zou een volgende horrorstory kunnen worden, bij gelegenheid...), wel om de verkoopswaarde en zeewaardigheid van schepen met osmose. De verkoopswaarde van een schip met osmose kan je makkelijk halveren en de zeewaardigheid neemt sowieso af.
De Contest die ik voor ogen had, had geen osmose, volgens de eigenaar. Ik stel nu dezelfde vraag aan de makelaar. `Osmose? Die Contest? Oh, nee hoor, meisie, geheel niet!` De man (verkoper) klonk zeer overtuigend. We maken een afspraak en rijden 275 km om de in onze ogen geschikte en osmose-loze Contest op de werf te gaan bekijken. Ik klim op de ladder en open de kajuit met het gevoel van een kind dat `s morgens de woonkamer binnenkomt op de ochtend van 6 december. Een muffe vochtige schimmelgeur komt me tegemoet. Ik zie overal kattebakvullingachtige vochtvreters in bakjes staan. Vocht??!! De kajuit laat ik voor wat het is en ik spurt de ladder af om de romp te inspecteren. `Zeg dat het niet waar is, hee!!` Ik zie en voel duidelijk veel osmoseblazen op de romp op de gevoelige plaatsen, achter de kiel en rond schroef. Het vocht dat uit de blaas komt die ik nerveus open prik, ruikt zuur: het bewijs van osmose. En nog geen klein beetje. Woedend loop ik het verkoperskantoor binnen waar het gelukkig heel druk is - het is zaterdag. `Die Contest mensen is vergeven van de osmose, u hebt gelogen, u beweerde van niet, ik rij 550 km voor niets en ga naar huis met een mega-ontgoocheling! Wel, hartstikke bedankt, hoor`. De verkoper neemt me onmiddellijk apart en sist `sstttt, sstt, stil nou, dat schip heeft geen osmose, ik stuur met u een technieker mee die zal met zijn meetapparatuur aantonen dat het schip droog is`. `Okay, dan maar` zeg ik toch nog hopend. Glimlachende technieker en booskijkende Sigrid naar de boot. De man gaat met zijn toestel langs de romp over de plekken die ik aanduid. Geen uitwijzing van de vochtmeter, geen alarmernd gepiep. `Zie je wel, meisie, niets aan de hand, een zeer gezond schip hoor`. Ik wijs hem er op dat hij best zijn meettoestel AAN zet en duw het knopje zelf aan. Hierop slaat de wijzer uit en horen we een aanhoudend luid gepiep. Met gierende banden rij ik de werf van scheepsmakelaar HMS te Zeewolde af, de 275 km huiswaarts aanvattend.

Scheepspapieren- absoluut niet nodig, meisie!
Schip nummer 85 is een Reinke 35. Een stalen schip van Duitse makelij. Ik heb alles gewikt en gewogen, heel veel informatie ingewonnen en het lijkt me de moeite waard om een afspraak te maken met de verkoopswerf waar het schip ligt, ergens helemaal in het noorden van Friesland, alweer vele kilometers. Maar, ach ja, dat hoort erbij, zeggen we al lachend en vol optimisme, springen in de auto en zijn al op weg naar de werf. Onderweg neem ik alles nog eens door, tijd genoeg hiervoor. Lina rijdt, het is fijn zo samen te werken al hebben we nogal eens ruzie rond het kaartlezen, we overwegen de aanschaf van een TomTom ofzo. Je kan je niet inbeelden hoeveel tijd en geld (brandstof, kilometers) er doorgejaagd worden bij de zoektocht naar een 2de hands schip. Het wordt wel eens tijd dat we het geschikt schip vinden, denk ik en blijf er in geloven. De makelaar ontvangt ons zeer vriendelijk (zoals altijd en zoals het hoort). Ik kijk al reikhalzend uit naar `de kaft` van de boot, de papieren enzo, nogal belangrijke documenten waaruit je ook veel te weten kan komen. Die blijken er niet te zijn, althans de verkoper haalt ze niet boven, maar geeft ons wel de sleutels, we mogen gaan kijken. Het schip ziet er zeer modern en mooi uit. Te mooi en modern voor die prijs, bedenk ik. Intussen ben ik ervaren en skeptisch geworden en vraag ik me af waar hier nu weer het addertje gaat zitten? Lina is in de 7de hemel. De luxe, het vele licht door de vele ramen in de koepel op het dek, de U-vorm zetels, de licht eiken kasten en de microwave hebben haar in de greep. Ik blijf kritisch, het is niet echt mijn type schip maar ik ken dit type eigenlijk niet. Ga me er over informeren, eens weer thuis. We geven de sleutel terug en ik vraag naar de boordpapieren (het kaft, dus). Dat ligt even ver weg, blijkt, en de makelaar kan het niet dra vinden, maar het is zeker aanwezig en hij kan het klaarleggen tegen ons volgend bezoek. We gaan naar huis om alles te laten bezinken. Ik wil vooral via internet (forums) uitpluizen wat voor een schip die Reinke 10 is en of het geschikt is voor ons doel. Na enkele dagen heb ik veel feedback ingewonnen en Lina blijft luidop dromen van het schip (voornamelijk van het interieur). We bellen de makelaar op om ons bod (dat te laag is) met enkele duizenden euro`s te verhogen. `Aha`, zegt deze blij ` nu kunnen we onderhandelen`. Ik vraag of de boordpapieren er wel degelijk zijn en dat is zeker geen probleem. Dus, we rijden het komende weekend weer de vele kilometers. Een 2de grondigere inspectie van de boot, ons vehoogd bod en de papieren, daarop gaan we ons baseren. 1 en 2 zijn okay, die papieren krijg ik niet te zien. De makelaar, intussen iets minder vriendelijk, begint ons nu te vragen waarom we ons daar zo druk over maken en maakt ons wijs dat die papieren eigenlijk niet zo belangrijk zijn. Ik twijfel en zeg dat ik erg ontgoocheld ben in het feit dat de papieren er niet zijn. Ik voel nattigheid. We rijden met een dip naar huis. Thuis onderzoek ik het belang van de papieren. Ik pleeg telefoons naar douane, vlaggebriefinstanties, ja, haast de minister, zowel in ons thuisland, in Nederland als in Duitsland. Het kost me uren en vele telefoons. Maar, ik leer veel bij o.a.: het ontbreken van een document van betaling van BTW op het schip is een ramp en je brengt jezelf echt in de problemen als je zo een schip koopt. Als je namelijk niet kan bewijzen aan controlerende instanties (zeevaartpolitie o.a.) dat er ooit BTW is betaald op het vaartuig dat op jouw naarm staat, mag je niet met dat schip varen. Die controle komt in België niet vaak voor, in Frankrijk daarentegen heel frequent. In zo`n geval zou men je tegenhouden en het schip aan de ketting leggen totdat je ofwel je document toont of totdat je dat bedrag betaalt en zo het document krijgt. Welk bedrag hoort daar bij? Wel dat is 21 procent op de originele verkoopswaarde van het schip. Okay, betaal die dan, dan krijg je het papier en is alles in orde. Maar: als de originele factuur ook niet terug te vinden is, omdat er geen enkel document van het schip ter beschikking is, dan kan men niet weten welk bedrag men moet betalen. Bijgevolg wordt de BTW berekend op de originele aankoopprijs! Het kan dus niet in orde komen. Je schip wordt aan de ketting gelegd totdat de documenten gevonden worden. Vervolgens kan men in België zonder die papieren geen vlaggebrief aanvragen. Varen zonder dit document is dus varen zonder Belgische vlag en zonder bescherming van je land. Totaal onverantwoord. Boordpapieren zijn dus wel degelijk onontbeerlijk, koop nooit een schip zonder papieren. Met die kennis en met een fel aangegroeide dip en alvast enige woede, bel ik de makelaar op en zeg hem dat we enkel tot een verkoopsovereenkomst kunnen overgaan als de papieren er zijn. Hij is intussen ook lichtelijk geërgerd en begint me nu zelfs af te dreigen: ik ben een moeilijke klant, de meeste kopers komen 1 X kijken naar de boot en komen een prijs overeen en kopen, mijn bod is eigenlijk al te scherp en bovendien is er nog een andere kandidaat die iets meer biedt en zeker niet zo moeilijk doet. Ik word nu echt boos en zeg dat hij dan maar aan hem moet verkopen. De verkoper begint me te sussen en zegt dat hij alles zal doen om aan de papieren te geraken, deze zijn nog in het bezit van de eigenaar. De eigenaar is een lastige man en wil de papieren niet afgeven. Ik ben helemaal van mijn melk: hier komt vanalles aan het licht. Ik zie de adder onder het gras, eindelijk! Ik wil deze boot nu helemaal opgeven en zeg dat ik sterk ontgoocheld ben, dat ik niet hou van leugens en zeker niet in het ootje wordt genomen en dat mijn dunk van deze makelaar met faam en naam zeer laag geworden is en dat ik niets meer met hen te maken wil hebben. Punt. Telefoon dichtgelegd. Wat een ontgoocheling. Ook voor Lina die zichzelf al in die mooi gestoffeerde U-vorm zetel zag zitten. Wat een lage prijs voor wat een mooi schip. Inmiddels stromen de positieve feedbacks over dit type schip binnen. Het is ook al het 85ste schip!!! Twijfels. Ik weet het: ik zal zelf de papieren aan de eigenaar vragen. Ik bel de makelaar op en die zegt dat ik geen schijn van kans heb. Ik vraag waarom eigenlijk, met welke reden die man zo tegendraads doet maar alweer krijg ik geen antwoord, de adder onder het gras blijkt nog een lange staart vol venijn te hebben.... Ik krijg het nummer van de Duitse eigenaar en de makelaar zegt dat hij op zijn beurt ook nog eens alles op alles gaat zetten om aan de papieren te geraken. Ik geraak zelf niet bij de Duitser binnen. De makelaar belt me enkele dagen later terug. Goed nieuws: hij heeft de eigenaar kunnen contacteren, deze is akkoord met ons bod en het gaat in orde komen met de papieren. Wauw, denk ik, dat zou super zijn. Maar, als we er voor willen gaan, zouden we nu toch dringend een voorschot dienen te betalen als bewijs hiervoor, want de makelaar heeft eigenlijk al te veel tijd in ons gestoken en de andere kandidaat koper is er ook nog. Zijn vraag: of we vandaag nog een storting kunnen doen? Ik zeg dat ik die storting graag doe van zodra ik de papieren zie. Deze kunnen naar mij opgestuurd worden, een copie is ook goed. Ik zeg aan de makelaar dat het zo gaat en niet anders, dat we anders geen zaken doen en vraag hem nu nog eens wat er eigenlijk loos is met dat schip? Hij begint opeens op fluisterende toon het hele verhaal op te biechten: er is kortsluiting geweest op het schip wegens slecht gelegde elektriciteit door de eigenaar. Hierdoor is er brand ontstaan en werd er veel vernield. De eigenaar die omnium verzekerd was (want het was een prachtig, duur en splinternieuw degelijk schip) wou de kosten door de verzekering laten betalen. De verzekering wou dit niet doen daar ze vond dat het de fout van de eigenaar was. Er is een rechtzaak gestart die 5 jaar geduurd heeft. Ten lange leste heeft de verzekering een grote som geld aan de eigenaar gegeven maar eiste in ruil het schip. De man was blij met zijn geld (had de rechtzaak gewonnen) maar was wel zijn schip kwijt. Als laatste stuiptrekking heeft hij de papieren van zijn boot in brand gestoken. De adder toont zich nu in al zijn ornaat. Hier hadden we 1000 km voor gereden, weken vol ongeduld gewacht, dagen gebeld en hopeloos gehoopt. 1 possitief punt: alweer veel bijgeleerd. Ik zei toen: ooit schrijf ik dit in een verhaal en publiceer het. Bij deze!

N.B.:
maanden later ontvang ik een email van een Nederlander die me vraagt of ik degene ben die op zoek was naar info over een Reinke. En of dit toevallig de Reinke was die te koop lag bij scheepsmakelaar De Valk uit Hindelopen. Ik bevestig en krijg een volgende lange mail: hij was nu de `gelukkige` eigenaar van het schip. Hij was uitgespeeld tegen ons (een koppel vrouwen die het schip echt wel wou kopen en overwoog een voorschot te betalen) en wij tegen hem. Hij heeft onder deze druk zijn bod verhoogd en werd de koper, nieuwe eigenaar van de Reinke. Een schip waar een brand aan boord netjes gecamoufleerd was, waarvan geen enkel aanwezig zeil paste, waar geen testvaart mee kon gedaan worden wegens bootkraan die toevallig die dag niet beschikbaar was, waar electrolyse ontdekt was - na aankoop uiteraard en waarvan de nieuwe eigenaar mij nu vroeg of ik soms wist of het een `probleempje` zou zijn dat er geen enkele boorddocumenten zijn...?!

Maart 2011: het staartje van dit straf verhaal:
Ik ontvang van de Nederlander Matthijs, de man die de Reinke kocht, onderstaande mail:

Ter completering van jouw 'horror-story' rond het gedrag van makelaars en verkopend verzekeraars zoals in het geval van mijn Reinke:

Na bijna 3 jaar!! procederen, eerst minnelijk via rechtsbijstand en vervolgens 2 jaar bij de rechtbank zijn we eindelijk waar we wezen moeten: ik heb een redelijke schadevergoeding gekregen voor de niet passende zeilen conform mijn eis in de dagvaarding en tevens heeft de verzekeraar die mij de boot heeft verkocht, BTW betaald en gezorgd voor een BTW verklaring. Het dossier is 2 grote ordners dik; daar wordt je niet vrolijk van. Dat mijn eisen in de dagvaarding uiteindelijk zijn toegewezen en ik in het gelijk ben gesteld na twee jaar procederen bij de rechtbank natuurlijk wel.

Wat zuur is in een geval als dit, is dat de handelende makelaar, dank zij de uitgebreide afstandverklaringen in het contract geheel buiten schot blijft. C'est la vie.

Het is moeilijk hard te maken, maar jouw 'horror-story' op de website, door mij ingebracht in het proces, heeft in mijn optiek zeker een rol gespeeld bij de uiteindelijke beslissing van de rechter. Dat had je vast nooit kunnen vermoeden toen je dat verhaal opschreef!

Dank en zeilersgroet,

Matthijs